Beheerkader Beleid

De Beheersystematiek Openbare Ruimte (BSOR) van CROW vertrekt vanuit bestaand beleid. Het actief beleid maken gebeurt buiten de systematiek om. Als een beleidsplan is vastgesteld door het bestuur van de gemeente Arnhem en het heeft een relatie met het beheer van de openbare ruimte, dan wordt het opgenomen in het Beheerkader Beleid. Het integrale Beheerkader Beleid bevat daarmee een overzicht van al het relevante beleid voor de gehele openbare ruimte van Arnhem. Het Beheerkader Beleid is aanvullend op het Beheerkader Instandhouding. Alle wettelijke verplichtingen zijn ondergebracht in het Beheerkader Instandhouding. Het Beheerkader Beleid focust op de eigen doelen en ambities, zie afbeelding 5. Beheerkader beleid en instandhouding.

De scheiding tussen het Beheerkader Instandhouding en het Beheerkader Beleid is aangebracht om antwoord te kunnen geven op de vraag: ‘Welke activiteiten zijn noodzakelijk en welke activiteiten doen we omdat we dat zelf willen?’ De activiteiten die volgen uit het Beheerkader Instandhouding zijn noodzakelijk. De activiteiten uit het Beheerkader Beleid geven invulling aan de eigen ambities.

Goed onderhoud van de infrastructuur is een belangrijke voorwaarde voor goede bereikbaarheid. Bij de planning van het beheer en onderhoud zoeken we zo veel mogelijk afstemming met de bereikbaarheids-ambities maar houden we ook rekening met doelstellingen op het gebied van duurzaamheid en klimaat-adaptatie. Ook in de wijkvisies opgenomen wensen geven sturing aan de beheeropgave (bron: Geamendeerde begroting 2021).

We kunnen stellen dat het Beheerkader Beleid veelal bestaat uit de volgende elementen:

• Bestuurlijke doelen;

• Beleidsdocumenten.

Beide zijn in Arnhem vertaald in verschillende documenten die de basis vormen voor het Beheerkader Beleid.

Bestuurlijke doelen

In aanvulling op de basiswaarden zijn bestuurlijke doelen uitgangspunt voor het treffen van beheer- en onderhoudsmaatregelen en bij de bepaling van de risico’s en de ontwikkelagenda. Bestuurlijke doelen kunnen vierjaarlijks vanwege de lokale, gemeentelijke verkiezingen wijzigen. Het college van de gemeente Arnhem begint in het collegeprogramma 2018 - 2022 met de tekst: ‘Onze stad is een groene, levendige, ondernemende inclusieve stad’. Dit heeft zij voor zichzelf vertaald in de volgende speerpunten:

• Koploper op het gebied van duurzaamheid;

• Investeren in duurzame energie (energietransitie);

• Goede bereikbaarheid van de binnenstad.

Het bestuur geeft het beleidsveld Beheer Openbare Ruimte de volgende hoofddoelstellingen mee:

1. Een duurzaam ingerichte en onderhoud leefomgeving, technisch op orde en aansluitend op de behoeften van de gebruikers (bijv. leeftijdsgebonden);

2. Optimale dienstverlening;

3. Investeren in kwaliteit en variatie van het groen in de stad.

Beleidsdocumenten

Verschillende beleidsdocumenten zijn input geweest om tot de kernwaarden voor strategisch beheer te komen. Beleidsdocumenten zijn opgesteld voor vrijwel elke beheergroep. Actuele documenten worden genoemd in de Geamendeerde begroting 2021. Daarnaast zijn er strategische visies vastgesteld. In bijlage I worden deze vermeld.

Tabel 6. Fragmenten uit een aantal belangrijke, actuele beleidsdocumenten

In onderstaande tabel zijn de drie meest voorkomende beleidsthema’s weergeven. Deze staan beschreven in de verschillende actuele beleidsdocumenten.

Tabel 7. Meest voorkomende beleidsthema’s in Arnhem

Ruimtelijke ontwikkelingen

In het Koersdocument Arnhem 2040 ‘Samen bouwen aan Arnhem’ worden toekomstscenario’s beschreven qua ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Het document is de basis voor de participatie voor de omgevingsvisie. Het is dus geen vastgesteld beleid maar een notitie die een drietal ontwikkelscenario’s weergeeft die de gemeente als basis heeft geformuleerd voor verdere ontwikkeling. Na consultatie van de inwoners van de stad zal hierin een verdere keuze worden gemaakt. Voor het beheer van de openbare ruimte zijn ook de ontwikkelingen op het gebied van de energietransitie, incl. het elektrisch rijden van belang.

Gezien de ligging van Arnhem en de enorme vraag naar woningen in de regio is de verstedelijkingsdruk enorm. Het is het bijna niet te vermijden dat de verstedelijking toeneemt door in- en uitbreidingen. Soms in zeer hoge dichtheden. Dit leidt tot een verkleining van de hoeveelheid buitenruimte, terwijl de gebruiksdruk juist toeneemt. Dit betekent dat hier in het ontwerp goed over nagedacht moet worden. Er is inmiddels al een concept omgevingsvisie.

Afbeelding 6. Opgave Koers 2040

Wijkprogramma’s

Sinds 2017 zijn wijkprogramma's opgesteld. Er zijn nu 24 wijken met elk een wijkprogramma. Het Coalitieakkoord zet 'Van Wijken Weten', onverkort door. De ervaring die afgelopen jaren met 'Van Wijken Weten' is opgedaan (burgerparticipatie) wordt momenteel uitgewerkt naar praktische handvatten. Binnen de wijken wordt daarnaast een belangrijke bijdrage geleverd aan de hierboven genoemde verander-opgaven.

Ook de integrale benadering van alle doelen die de gemeente stelt in de wijk is een belangrijke opgave van de organisatie. In de wijkprogramma's zijn de beschikbare budgetten op wijkniveau opgenomen. Het team Leefomgeving is verantwoordelijk voor een deel van de uitvoeringsbudgetten voor de wijken. Zij halen bij inwoners en professionals in de wijk op wat het meeste nodig is voor de wijk en beslissen waar het geld aan wordt besteed. Dit geldt voor bijvoorbeeld voor groen, wijkonderhoud, speeltuinen, veiligheid, welzijn, participatie, sport en cultuur in de wijken.

De gemaakte plannen zijn terug te vinden in de wijkprogramma's. Vergroenen van de wijk en het maken van ontmoetingsplekken wordt in veel wijkactieplannen beschreven en daarmee belangrijk gevonden. Er zijn acht wijken met in elke wijk ca. vier wijkmanagers. Het uitwerken van de plannen vindt plaats in afstemming tussen de wijkmanagers, stadsdeelmanagers en gebiedsbeheerders. Hier wordt in paragraaf 4.2.3 nader op ingegaan.

Regio Arnhem en Nijmegen

De Regio Arnhem Nijmegen is een regionaal samenwerkingsverband tussen 18 gemeenten gericht op een structurele verbetering van het vestigingsklimaat voor inwoners en bedrijven in de regio Arnhem Nijmegen, in nationaal en internationaal perspectief. Het is een platform van overleg en afstemming, gericht op de thema's Duurzaamheid, Economie, Wonen en Mobiliteit. De samenwerking is vastgelegd in de Regeling Gemeenschappelijk Orgaan Arnhem Nijmegen City Region (opgenomen in de regelingenbundel) en is op 17 december 2015 gestart. Het werken aan duurzame mobiliteit en bereikbaarheid bestaat onder meer uit een aanpak om bestaande mobiliteitsnetwerken beter te benutten. Hierbij wordt specifiek aandacht besteedt aan ‘zero emission’ mobiliteit (fiets (e-hubs, zie hoofdstuk 8), openbaar vervoer, elektrisch vervoer. Daarnaast zijn er nog andere (regionale) samenwerkingsverbanden.